De Vuurtorenwachter

De UNESCO heeft vorige week de Amsterdamse grachtengordel op haar Werelderfgoedlijst gezet. De befaamde lijst telt inmiddels ruim 900 “goederen” met bekende namen als het Great Barrier Reef, het tempelcomplex van Borobudur en, dichter bij huis, de Waddenzee.

Minder bekend is de Werelderfgoedlijst voor documenten die sinds 1992 wordt samengesteld. De negende symfonie van Beethoven maakt bijvoorbeeld deel uit van dit register alsook het dagboek van Anne Frank. Het aanstaande Basel3-akkoord schrijft in meerdere opzichten geschiedenis en dingt daarmee naar opname in het register.

Hoofddoel van elk Basel-akkoord is het creëren van voorwaarden waarbinnen banken moeten opereren. Hiermee wordt maatschappelijk vertrouwen in deze financiële instellingen gekweekt wat van levensbelang is voor het goed kunnen functioneren van de bancaire sector. Zonder vertrouwen kunnen banken immers niet beschikken over de noodzakelijke middelen.

Basel3 scherpt de bestaande voorwaarden aan. De regisseur achter de nieuwe voorwaarden, het Basel Comité (onderdeel van de Bank for International Settlements), wil hiermee de boodschap afgeven dat het risico op een nieuwe liquiditeitscrisis “onder controle” is.

De kerngedachte van de wijze mannen in Basel, onder aanvoerderschap van onze eigen Nout Wellink, is uiteraard goed. Op drie punten ontstaat er bij de uitvoering echter een lek.

1. We stappen vlug over de voorwaarden van Basel2 heen die klaarblijkelijk niet goed genoeg waren om de huidige crisis te voorkomen. Je zou je minimaal kunnen afvragen of de handhavers van Basel2 wel het best geëquipeerd zijn om Basel3 vorm te geven.
2. Het gewenste vertrouwen wordt in belangrijker mate bepaald door de wijze waarop degenen die er mee aan de slag moeten (de banken) reageren. Binnen de landsgrenzen lijkt de belangenvereniging van de banken (de NVB) een andere mening toegedaan dan de leden. Een verschil van inzicht dat als een slechte soap via de media wordt gecommuniceerd.
3. De crisis is actueel en wordt door velen gevoeld. Met een beoogde ingangsdatum in 2018 zorgt het comité voor vele gefronste wenkbrauwen en lijkt ze niet vies te zijn van een flinke dosis “wishfull thinking”: een economie die in 2018 dusdanig is hersteld dat de bancaire sector de voorwaarden zonder problemen aan de voorwaarden kan voldoen.

De lekken zullen de kans op een definitief Basel3 aan het einde van het jaar niet kleiner maken. Volledig herstel van het vertrouwen is echter een utopie. Met name de tijd zal het wantrouwen moeten slijten. Een jaar of acht wellicht nog.