Banken concurreren niet
De groenteboer twee straten verderop levert prima producten van het land. Hij moet ook wel, wil hij zijn boterham op die manier blijven verdienen. Klanten zijn immers kritisch en de laatste tientallen jaren alleen maar kritischer geworden. Onbespoten spinazie, biologisch geteelde sperziebonen, bananen met een keurmerk en mandarijnen met een milieuvriendelijke schil. De groenteboer is specialist geworden en, zoals dat zo mooi en abstract heet, beweegt mee met de markt. De ondernemer vecht daarbij niet tegen de wensen en grillen van zijn cliënt maar bokst op tegen de vele en willige concurrenten om hem heen. Een economisch marktmodel van vraag en aanbod waar de heer Keynes wijlen alleen maar blij van zou worden.
Het vermoeden bestaat dat bankenbobo’s nooit boodschappen doen. Van een echt concurrentielandschap in de branche van sparen, lenen en beleggen is namelijk geen sprake. Het strijdtoneel is niet bevolkt met banken maar laat een continu gevecht zien dat de banken gezamenlijk voeren tegen de cliënt. De dossiers over investeringen in de wapenindustrie, de kickbackvergoedingen op fondsen en de gemanipuleerde rentestanden zijn hoog, oud en verpakt in zalvende verklaringen zonder boetekleed.
Aan de randen van de sector grijpen kleine spelers als ASN, BND en KNAB hun kansen maar de gevestigde orde voelt zich heel comfortabel achter de coöperatief opgetrokken muur. Klanten laten weten wat ze willen en zien hun verlangens stuklopen op een collectieve en zeer besmettelijke doof- en blindheid.
De sloopkogel die de muur kan slechten, heet “nummerportabiliteit”: met een druk op de knop of swipe van de vinger al je producten naar een andere bank kunnen overhevelen. Complex en kostbaar dus niet iets dat banken snel gaan ontwikkelen. En ze hebben een prachtig excuus om dat voorlopig ook niet te gaan doen: SEPA. De komst van het internationale bankrekeningnummer vergroot de problematiek en maakt het overstappen tussen banken nog lastiger.
Het is een kwestie van tijd. Ooit zal de techniek de ramen van alle banken tegen elkaar openzetten; als een enthousiaste schoonmaker die door de achterdeur naar binnen is geglipt. Tot dan moet elke consument tot veel moeite en geduld bereid zijn om naar de concurrent over te stappen. De groenteboer telt zijn zegeningen en wacht liever af; er moeten klanten geholpen worden.