De Vuurtorenwachter

Theorie en praktijk. Twee begrippen die in elkaars verlengde zouden moeten liggen. We creëren een fictieve situatie die als gewenst en veelal als ideaal wordt bestempeld. Vervolgens kneden we de werkelijkheid zodat die aansluit op de beoogde toestand.

Het weggebruik bijvoorbeeld. We schetsen een situatie zonder ongelukken waarin het verkeer zo soepel mogelijk doorstroomt. Om dat te realiseren definiëren we regels, voorschriften en wetten voor het gebruik van een auto op de openbare weg. En om er voor te zorgen dat iedereen daar naar handelt, richten we een omvangrijk controleapparaat op (ook wel genaamd ‘politie’).

Het onderwijs. Ook een mooi voorbeeld. We willen slimme kindertjes die goed voorbereid worden op hun arbeidzame leven en daarin doen wat ze ambiëren. Knappe koppen hebben in de loop der jaren onderwijsmodellen gebouwd en om gecertificeerd voor de klas te mogen staan, is een pittige meerjarige opleiding vereist. De controle is formeel in handen van de onderwijsinspectie.

Welk voorbeeld we ook bedenken, we zien altijd wel een discrepantie tussen de situatie zoals we het bedacht hebben en zoals het er werkelijk aan toegaat. Dat gat tussen theorie en praktijk is niet te vermijden; wel zo klein mogelijk te maken. Voor genoemde voorbeelden werkt dat naar behoren. Avondvullende discussies kunnen er aan gewijd worden maar door de eigen bekeuringen en slechte rapporten heen kijkend, kunnen we best tevreden zijn.

Op het gebied van projectmanagement zien we een groter gat. Aan de ene kant een universum aan theorie en gedroomde ideale projecten. Prince2, Lean Sigma, ITIL, MSP, IPMA, noem maar op. Opleidingsinstituten en gecertificeerden varen er wel bij. Aan de andere kant de praktijk waar vele doelloze projecten miljoenen Euro’s verslinden en niet zelden stranden. Daarbij lijkt het credo: hoe groter de club, hoe groter het gat. Het ministerie van Justitie stopt de bouw van een groot softwaresysteem: €12 miljoen. Van Lanschot Bankiers schrijft af op de modernisering van haar backoffice systeem: €55 miljoen. De ontwikkeling en implementatie van de OV-chipkaart valt iets duurder uit: honderden miljoenen Euro’s.

Een factor die niet zomaar even uit de studieboeken overgenomen kan worden, is hierin bepalend. Een factor die in het verkeer en het onderwijs in hoge mate wél aanwezig is: betrokkenheid. We ergeren ons groen en geel aan medeweggebruikers. We vragen kinderen op straat of ze niet op school zouden moeten zitten. Goed of niet: we trekken het ons persoonlijk aan en voelen ons betrokken. Een project dat die mate van beleving teweeg brengt, heeft een significant grotere kans van slagen. Een belangrijke, enorm onderschatte en zeker moeilijke taak van sponsor en projectmanager.