Het monopolie lonkt
Op de voorpagina van Het Financieele Dagblad (editie van 11 oktober) foto’s van twee heren die met hun hand de kin ondersteunen. Illustratief. Het lezen van het financiële nieuws is vandaag de dag namelijk vrij vermoeiend. Voor de zoveelste keer wordt geschreven over het noodfonds en de Griekse misère. Het Dexia-debacle kan daar in de zelfde lijn aan worden toegevoegd; helemaal als premier Leterme op de tweede pagina ook zijn hand naar zijn kin brengt.
Het nieuws waar je wel wat rechter voor gaat zitten, is het bezwaar dat de Europese Commissie tegen de fusie van NYSE Euronext en Deutsche Börse heeft. Althans, het nieuws dat ze dat binnenkort bekend gaan maken. Voer voor speculatie en discussie dus en het lijkt er op dat Brussel vooral vraagtekens plaatst bij het silo-model: alle stappen van de keten (handel, clearing en settlement) in één hand. Dat riekt nl. naar een monopolie en dat wil “men” niet. Lastige discussie omdat zo’n silo-model wel zeer efficiënt kan zijn en dus voor de cliënt (de belegger) tot de laagste kosten kan leiden. Of die theorie beter is dan de theorie dat meer (inefficiënte) concurrentie de kosten juist verlaagt, is een mooi onderwerp voor Nobelprijsstrebers.
Vooralsnog levert de concurrentie in clearingland interessante ontwikkelingen op. Ook Nasdaq gaat haar cliënten de keuze geven waar ze haar uitgevoerde orders wil laten clearen c.q. afwikkelen. Na BATS, Chi-X, Turquoise, UBS en de LSE kon dat natuurlijk niet uitblijven. “Interoperability” met een mooi woord. Een duur woord ook en reden dat de Amerikanen al sinds jaar en dag één clearingpartij hebben (DTC: Depository Trust & Clearing). Ook hier dus een soort van silo-discussie (een horizontale variant) waarbij de Europese Commissie de voordelen van één Europese clearingpartij moet afwegen tegen een scala aan concurrerende “interface-gedragen” commerciële clearing huizen. Alsof ze overzee dit dilemma aanvoelen, maakte DTC nog even bekend “near-real time” te kunnen clearen voor credit-default swaps. Ga dat maar even inbouwen in je “interoperability”.
De groei van partijen die zich storten op de schakel “clearing” is goed te begrijpen. Vorige week hebben de EU-ministers een akkoord bereikt over het verplicht centraal afwikkelen van OTC-derivaten (bekend onder Dodd-Frank in de US en EMIR in de EU) en dat geeft een formele boost aan de omvang van deze markt. Alleen al de wetenschap dat de OTC-derivaten markt een omvang kent van zo’n $600.000 miljard (!) roept de vraag op waar het benodigde onderpand vandaan moet komen. Het is te naïef om te denken dat niemand hoeft te betalen voor extra zekerheid via verplichte centrale clearing. Heeft wat weg van een verplichte APK-keuring die de automobielbranche destijds met liefde omarmde. Of de weggebruiker hier uiteindelijk baat bij heeft gehad…