Poetin op ontdekkingsreis
Het is zover. Vladimir Vladimirovitsj Poetin heeft Risk uitgespeeld en gaat eens kijken hoe dat spelletje in het echt uitpakt. Hij heeft even (maar niet te lang) nagedacht over de werktitel van zijn natte droom en kwam niet verder dan een “speciale militaire operatie”. Als de Russische militaire slagkracht net zo armoedig is als dit creatieve vermogen in Moskou hebben de Oekraïners niets te vrezen en kunnen ze hier naar gaan kijken als de sequel op de Oekraïense komedieserie “Dienaar van het volk” waarin Volodymyr Oleksandrovytsj Zelensky voorsorteerde op zijn presidentschap. Nog een paar kreten er achteraan als “demilitariseren” en “denazificeren” en de grens met Oekraïne kon worden overgestoken. Hoe onnozel zijn die strijdkreten?
In 1994 ging Oekraïne akkoord met het afstaan van haar nucleaire wapens (die in de erfenis van de uiteengevallen Sovjet-Unie zaten) aan Rusland. In ruil voor de toezegging dat Rusland de Oekraïense grenzen respecteert. Hoezo demilitariseren? Beter dan in 1994 gaat dat niet lukken.
De sticker “denazificeren” is nog verwarrender (zachtjes uitgedrukt). President Zelensky stamt uit een Joodse familie die drie familieleden verloor aan de Holocaust. Broers van opa-Zelensky die zelf diende in het Rode Leger. Was er nou niemand in Moskou die dat even kon influisteren bij Poetin?
En toch is moedertje Rusland groots te noemen. Zeven jaar geleden heb ik een city-tripje gedaan naar Moskou en die grootsheid blaast je daar continu rechtstreeks in het gezicht. En dan bedoel ik niet de 17 miljoen km2 aan grondgebied maar de Zeven Zusters (7 machtige wolkenkrabbers uit de tijd van Stalin), het Rode Plein met het Kremlin en het mausoleum van Lenin (die er niet meer zo overtuigend bij ligt overigens), het museum van de “Grote Vaderlandse Oorlog” (tijdens de eerste wereldoorlog hadden ze in Moskou andere zorgen), de prachtige metrostations en de gigantische verzameling historische kunstschatten (waaronder veel glimmende Fabergé eitjes). Dus ja, groots mag het land en haar historie genoemd worden. En toen hard op weg naar de status van populaire metropool. Maar twee jaar Corona lijken bij Vladimir geestelijke sporen te hebben nagelaten. Een ideale mix voor een gevalletje grootheidswaanzin.
Aan één gebouw met een verleden in Moskou moet ik de laatste dagen wel wat vaker denken: Loebjanka. Het beruchte KGB-hoofdkantoor waarin vele Russen gevangen zijn gezet, gemarteld en geëxecuteerd. Waarom is dat gebouw na de implosie van het communistische rijk in 1991 niet spontaan door het volk gesloopt als speerpunt van ontsnapte jarenlang opgekropte angst en woede. Rusland was misschien nog niet toe aan het finaal doorsnijden van de banden met het verleden. Wat voldoende voedingsbodem blijkt te zijn voor sentimenten van oud-KGB’ers. Het gebouw is nu het hoofdkwartier van de nieuwe veiligheidsdienst (de FSB) die al veel nieuwe onvrijwillige gasten heeft mogen ontvangen. Hadden ze het maar plat gegooid. Misschien wil Zelensky helpen deze keer.