Over oude dingen valt vaak nog veel nieuws te vertellen. Als dat zo oud is, dat het begrip nieuws nog niet bestond ten tijde van het origineel, verbaast niemand dat. De opgegraven resten van een mammoet bijvoorbeeld of de vondst van een oude Romeinse nederzetting. Het is al bewonderenswaardig dat we weten wat we tegenkomen onder de grond en dat de kans bestaat dát we iets tegen kunnen komen.

Maar in andere gevallen is het juist verbazingwekkend dat het pas nu naar boven komt. Figuurlijk dan wel te verstaan. Vele kilo’s boeken en kilometers film zijn gemaakt over de meest ingrijpende gebeurtenis van de 20e eeuw: de 2e Wereld Oorlog. En toch komt tot de dag van vandaag nieuw materiaal boven drijven. En dan hebben we het niet over kleine dingen.

In augustus nam de Israëlische premier Netanyahu de blauwdrukken in ontvangst van het Poolse vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. De bouwtekeningen, die tentoon gesteld worden in het Yad-Vashem museum in Jeruzalem, werden pas vorig jaar in Berlijn ontdekt. De site van het Anne Frank Huis laat sinds kort unieke bewegende beelden zien van de beroemdste dagboekschrijfster in de geschiedenis. Schokkend zijn de beelden niet maar wereldnieuws zeker. Je vraagt je af waar die tekeningen en filmbeelden al die tijd op hun ontdekking hebben gewacht.

Het toonbeeld van de gruwelperiode in de vorige eeuw zorgt zelf voor het meest recente voorbeeld van “traag nieuws”. Of beter gezegd: hij zorgt er juist niet voor. De schedel van Hitler, na de oorlog in bezit gekomen van de KGB, is niet van de Führer maar van een vrouw tussen de 20 en 40 jaar. Nader onderzoek  moet uitwijzen of Eva Braun, de geliefde van de Duitse heerser, de schedel toebehoort. Heeft de altijd ontzag ingeboezemde KGB dat nooit zelf onderzocht?

Er zal ongetwijfeld te veel gebeurd zijn in een relatief korte periode om alles boven tafel te krijgen. Zeker zal het ook te maken hebben met een, zelfs na 70 jaar, toenemende belangstelling voor de periode ’40-45’. In no-time worden we getrakteerd op vele nieuwe kwaliteitsfilms over deze periode, zoals Zwartboek, Valkyrie, Defiance en Inglourious Basterds. Hoe dat komt, is een interessante vraag maar het houdt ons scherp voor nieuwe feiten over gesloten periodes. We zoeken en we vinden.