Het is mooi als je iets heel goed doet of kunt en daar ook de credits voor krijgt. Schouderklopjes en complimenten doen de gemiddelde mens goed; meer nog dan de financiële beloning die goede prestaties met zich meebrengen. Elke cursus of training die iets met effectief leiderschap doet, zal daar minimaal één hoofdstuk aan besteden en het missen van waardering van de leidinggevende komt op veel jaarlijkse feedbackformulieren terug.

Maar het kan ook de andere kant op slaan. Iets heel goed kunnen of iets heel goed doen, beaamd en geënthousiasmeerd door bijna iedereen in de directe en verre omgeving, kan voor ongewenste bevriezing leiden. Wat je na die gevierde successen ook gaat doen; je blijft altijd de persoon die zo succesvol was in dat ene dingetje, die ene rol, die ene functie, dat ene project.

Deze maand werd dat weer eens gesymboliseerd door het overlijden van Jaap Stobbe. De Nederlandse acteur die de hoofdrol speelde in de film “Te gek om los te lopen”, die de grens overstak en acteerde in de Duitse televisieserie “SOKO München” en als eerste de rol van Lowietje vertolkte in “Baantjer”. Misschien dat dat laatste bij sommigen een klein lichtje doet branden maar laten we eerlijk zijn: geen idee over wie we het hebben als dit zijn palmares is. We voegen er nog een kleinigheidje aan toe: de Plaaggeest. En kijk eens hoeveel lichten er dan opeens aan gaan! Jaap Stobbe speelde in 1978 deze rol in de eerste televisieserie van clown Bassie en acrobaat Adriaan. En elke generatie, tot op de dag van vandaag, is er groot mee geworden. Jaap Stobbe zal er content mee zijn geweest maar was er op een gegeven moment ook wel klaar mee; getuige zijn “vlucht” naar de oosterburen.

Het toeval wil dat een andere acteur met praktisch de zelfde Bassie&Adriaan-bekendheid over een aantal dagen geëerd wordt met een heuse “walk of fame” tegel in Noordwijk. Zijn woonplaats weliswaar maar het eerbetoon zegt zeker iets over zijn vermogen zich te hebben kunnen losweken van zijn dreigende levensrol. We hebben het hier over “de Baron” die in het echte leven luistert naar de naam Paul van Gorcum. Iedereen die weet wie de Plaaggeest is, weet wie de Baron is. Maar waar Jaap Stobbe last had van zijn succes, omarmde Paul van Gorcum die van hem en gebruikte die als brandstof voor zijn verdere carrière.

Eén ding hadden ze gemeen: ze bleven zelf niet in hun succesrol hangen. Wat vandaag de dag met series als “Goede tijden, slechte tijden” een makkelijke valkuil is. Karrevrachten acteurs en actrices in dat soort eindeloze beeldvullers komen nooit meer van hun alter ego af; hoe graag ze dat ook willen.

De link naar het “echte leven” is snel gemaakt. Menigeen vervult zijn of haar rol in een bedrijf of project en blijft daar vaak in hangen. Omarm je succes, neem de credits in ontvangst en probeer eens een andere rol te spelen. Grote kans dat die twee aparte rollen je uiteindelijk verder brengen dan die ene herhalende rol. Een baron schopt het verder dan een plaaggeest.