Hunnie hebben het gedaan
De crisis begint comfortabele vormen aan te nemen. Niet omdat de Hema gratis taarten uitdeelt maar omdat we steeds duidelijker een “wij” en “zij” kunnen benoemen. Uiteraard treft de “wij” geen blaam en hebben “zij” de crisis veroorzaakt. Dat is prettig omdat je daarmee zo’n crisis kunt verklaren en het (excuses voor de nu volgende vreselijke uitspraak) “een plekje kunt geven”. Een hulpmiddel om het dossier in ieder geval voor jezelf te kunnen sluiten en weer plannen te kunnen maken. Kijkend naar dat enorm subjectieve “zij” vakje zijn twee partijen duidelijk zichtbaar.
Op de eerste plaats de bankiers natuurlijk. Die staan er al wat langer. Rommelproducten gecombineerd met onverantwoorde zelfverrijking, stokpaardje voor het linker gedeelte van het politieke gebouw en fundament van de occupy-beweging. Papieren richtlijnen en gedragscodes wijzen in de goede richting maar vooralsnog lijkt alleen een politiek ingrijpen vruchten af te werpen. Niet omdat de politiek zo machtig is maar omdat die politiek toevallig eigenaar is van zo’n bank of daar op zijn minst enorme financiële belangen heeft. Het bewijs dat een échte branchebrede oplossing ligt waar die moet liggen: in de handen van de aandeelhouders. Pas als het deze hoofdrolspelers ooit lukt zich te verenigen en hun stem te gelde te maken, zal er structureel iets wijzigen. Zolang het blikveld van het overgrote deel van aandeelhouders beperkt is tot de aandelenkoers, zal dat niet gebeuren. Net als 70% van de ondernemingsraden die geen gebruik blijkt te maken van het recht nieuwe commissarissen voor te stellen.
Naast de bankiers staan de overheden. De gedachte is dat die alle ellende hadden moeten zien aankomen en eerder hadden moeten ingrijpen. Rekenflaters zoals afgelopen week in Ierland, waar de staatsschuld €3,6 miljard minder bleek te zijn, helpen niet het imago op te poetsen. De zuidelijke Euroleden worden daarbij niet alleen binnen de landsgrenzen aangevallen maar moeten ook nog eens de priemende vingers van de noordelijke collega’s verduren. Een proces dat door een twijfelachtig referendum en een op hol geslagen primo ministro behoorlijk wordt versterkt.
Voor beide partijen geldt dat het vertrouwen moet worden teruggewonnen. De Nederlandse overheid kan daarin een belangrijke stap zetten en gek genoeg heeft Japan daarvoor het goede voorbeeld gegeven. Minister Yasuhiro Sonoda beweerde niet alleen dat het water van de Fukushima kerncentrale veilig is; hij voegde de daad bij het woord door het en plein public te drinken. Dat moet inspiratie zijn voor Mark Rutte en Jan Kees de Jager: haal je spaarbankboekje leeg en koop (uiteraard ook en plein public) een leuk voorraadje zuidelijke staatsobligaties. Eens zien wat daardoor gaat verschuiven: het vertrouwen of de grens tussen “wij” en “zij”. Place your bets.