De nationale toezichthouder AFM maakt gebruik van zogenaamde “consultaties”: verzoeken aan marktpartijen om te reageren op in ontwikkeling zijnde wetten, regels en beleid. Dergelijke raadplegingen moeten bijdragen aan de kwaliteit en zorgen voor een beter draagvlak. De AFM opereert met deze consultaties in de zelfde lijn als de overkoepelende samenwerkingsorganisatie van Europese toezichthouders: de CESR (Committee of European Security Regulators).

Op 7 mei jl. heeft de CESR zo’n consultatie uitgezet. Tot vandaag (4 juni) kan gereageerd worden op het onderliggende “Consultation Paper”. De CESR wil graag weten hoe marktpartijen aankijken tegen vereiste transparantie bij de handel in bedrijfsobligaties, bepaalde gestructureerde financiële producten, Credit Default Swaps (CDS) en derivaten. Het leeuwendeel van deze handel vindt namelijk niet plaats op gereguleerde markten c.q. beurzen maar komt onderling tussen partijen tot stand. Deze handel wordt derhalve aan het publieke oog onttrokken en maakt toezicht haast onmogelijk.

De MiFID-regels (Markets in Financial Instruments Directive), die per 1 november 2007 van kracht zijn, bieden geen oplossing. Deze regelgeving is slechts gericht op de aandelenmarkt. Het is daarom goed om te zien, dat marktontwikkelingen aanleiding zijn kritisch naar wet- en regelgeving te kijken. Als “gestructureerde financiële producten” worden Asset Backed Securities (ABS) en Collateralised Debt Obligations (CDO) immers in één adem genoemd met de kredietcrisis. En de Credit Default Swap is onlosmakelijk verbonden met de Griekse Eurocrisis. De huidige consultatie wordt daarom door de CESR als een onderdeel van de “MiFID-Review” gepresenteerd.

De “Consultation Paper” lijkt aan de andere kant sterk op een grote pot met mosterd na de maaltijd. In augustus 2007, vóór de implementatie van MiFID, heeft de zelfde CESR in een formeel rapport geconcludeerd dat de nu gewenste transparantie niet nodig was. In juli 2009, ná het uitbreken van de crisis, werd het formele standpunt aangepast en gesteld dat additionele transparantie de markt ten goede zou komen. In de “Consultation Paper” die nu voorligt, lijkt het recente Griekse drama nog even snel meegenomen te zijn.

Op een specifiek onderdeel wordt de consultatie zelfs al geraakt door een zeer actuele discussie: de vereiste om de kredietwaardigheid van het verhandelde product (de zogenaamde “rating”) te communiceren. Nota bene de opdrachtgever van de CESR, de Europese Commissie, presenteerde twee dagen voor het verstrijken van de deadline nieuwe regelgeving voor de leveranciers van deze gegevens (kredietbeoordelaars als S&P, Moody’s en Fitch) en zorgt daarmee ongewild voor een nieuwe dimensie.

Het is afwachten wat de volgende stap van de CESR zal zijn. Eén ding is zeker: de voorkant (handelaren, private bankers, investment managers) en achterkant (effectenadministratie, compliance, IT) van markpartijen gaan nieuwe veranderingen voor de kiezen krijgen. Mosterd met een lange nasmaak.