Een nieuwe ster aan het firmament: Jan de Wit. Vorige week alleen nog bekend bij de politieke tijgers onder ons, deze week door de media gelanceerd en over een maand of wat de geschiedenisboeken in als gedegen en integer voorzitter van de Tijdelijke Commissie Onderzoek Financieel Stelsel.

De tegen die tijd omgedoopte Commissie De Wit gaat de oorzaken van de kredietcrisis in kaart brengen zodat we daar lering uit kunnen trekken. Riep het onderzoek van de Commissie Davids naar de inval in Irak (met conclusies 7 jaar na dato) al vraagtekens op; deze nieuwe commissie kan daar een uitroepteken aan toevoegen.

Meerdere grootmachten, die in tegenstelling tot de lage landen wél iets in de economische mondiale melk te brokkelen hebben, hebben hun onderzoeken al afgerond en conclusies gepubliceerd. Mocht De Wit cs het spoor echt bijster raken dan kunnen ze altijd even deze meterslange lectuur raadplegen om de juiste richting weer te vinden. Geen weldenkende kenner op dit terrein (waaronder de bankiers) die nieuwe feiten uit dit onderzoek verwacht. De belangstelling en bekendheid bij de “stakeholders” is dan ook miniem en de vraag naar het nut terecht.

De commissie wordt mogelijk gedreven door het zoeken naar een barbertje voor de kredietcrisis. Die hebben we immers binnen de landsgrenzen formeel nog niet aangewezen. Een enkele bankier heeft de noodzaak gevoeld publiekelijk excuses aan te bieden maar dat neigt eerder naar grootheidswaanzin dan realiteit. Naar mate de tijd vordert en de blikken naar de toekomst gericht worden, neemt de behoefte aan een simpel antwoord op de meer dan complexe schuldvraag toe.

Dat is begrijpelijk. Een slachtoffer wil weten wat hem is overkomen en wie hij daarvoor verantwoordelijk kan stellen. En dat moet geen ingewikkeld verhaal zijn waarin de eigen verantwoordelijkheid ter discussie wordt gesteld. Een duidelijk en door een panel van experts aangewezen schuldige kan als een welkome afsluiter van een pijnlijk dossier dienen. Heeft de commissie voor velen toch nog nut.