OV-chipkaart spaart fooitjes
De OV-chipkaart begint aardig vaste grond onder de voeten te krijgen. Steeds vaker klinkt de harde piep van herkenning als de reiziger met zijn pas de elektronische conducteur begroet. En voor degene die nog te versuft is om dit ritueel uit te voeren, helpt een vriendelijke stem bij elke halte hem herinneren om in en vooral ook uít te checken. Heel vriendelijk.
Vergeten uit te checken is op zich geen ramp. In ieder geval niet voor de vervoersbedrijven als het Amsterdamse GVB en het Rotterdamse RET. Bij het inchecken wordt namelijk een soort van borg van het pasje afgeschreven van €4 en wordt de echte rekening pas opgemaakt als de pas bij het uitstappen weer langs de kaartlezer wordt gehaald. Volg je netjes de regeltjes, dan ben je voor een ritje van vier haltes een kleine Euro kwijt. Doe je dat alleen bij de start, dan is je pasje na de reis €4 minder waard. Bedragen waar we wel weer overheen komen en uiteindelijk alleen onszelf de schuld van kunnen geven. Maar het is interessant om eens achter het €4-loket plaats te nemen.
Het CBS heeft becijfert dat ruim 500.000 mensen per dag forensen m.b.v. de trein, bus, tram en metro. Sluit niet echt aan op vervoerscijfers van bijvoorbeeld het GVB maar het is een aardig uitgangspunt. In augustus, na de introductie van de chipkaart in de Amsterdamse metro, werd er dagelijks 5.000 keer een bedrag van €4 afgeschreven. De drukste metrolijn van het GVB in de hoofdstad (lijn 50) kent zo’n 83.000 instappers per dag dus klinkt het niet irreëel het percentage “virtuele zittenblijvers” op 3% te stellen. Natuurlijk zijn er kinderziektes en zal door gewenning het aantal juiste afrekeningen toenemen. De structurele dromers zetten we daarom op 1,5%. Als we dat loslaten op het CBS-cijfer van 500.000 (en we de NS dus alvast meenemen als gebruiker van het chip- en borgsysteem) kennen we dagelijks 7.500 mensen die abusievelijk en ongewenst €4 doneren aan de vervoersbedrijven. Hoeveel daarvan te veel is, is moeilijk in te schatten maar als we dat op een voorzichtige 50% stellen, bedraagt de jaarlijkse fooi toch al gauw €4 miljoen.
Veel? Laten we zeggen dat we er heel wat mensen gelukkig mee kunnen maken. Voor een project dat qua kostenoverschrijdingen uit 9 cijfers voor de komma bestaat, is het in ieder geval geen middel om de gaten te dichten. Hooguit een compensatie voor de frauderende ex-studenten die “vergeten” na de studie de chipkaart te laten de-activeren.