De niet aflatende discussie over de ongehoorde bankbonussen begint vervelend te worden en  roept meer en meer verbazing op. In Pittsburgh wordt de agenda er door bepaald en wereldleiders kloppen zich op de borst voor het hebben doorbroken van een taboe. Elke regel die rept over het al dan niet moeten maximaliseren van de variabele beloning draagt bij aan het beeld dat deze aanlokkelijke extra`s dé bron van al het kwaad zijn. Dé oorzaak van de kredietcrisis en de financiële wanorde en onzekerheid waarin we terecht zijn gekomen.

Dat is ook zo, zullen velen inmiddels zeggen. Grote kans dat er boter op het hoofd rust van deze mensen want wíj zijn de veroorzakers van al die ellende. Wij, met z`n allen. De mens, de homo sapiens. Vergelijk het met een andere publieke discussie waarin het benoemen van dader en slachtoffer geen eenduidig resultaat oplevert: obesitas. We worden met z`n allen steeds dikker met alle gevolgen van dien. Schuld van de dikkerds zelf of zijn de fabrikanten van lekkernijen als dikmakers aan te merken? Sigaretten. Nog zo`n voorbeeld. Dom van de roker of een misdaad van de tabaksindustrie?

Wat zagen al die financiële producten er lekker uit. Kapitaalgaranties, verdriedubbelaars, torenhoge rendementen, het kon niet mis gaan. Dachten we dat of wilden we dat? Dachten we echt dat er risicovrije opbrengsten bestaan? Free lunches? Tuurlijk niet. Maar dat toegeven en de hand in eigen boezem steken, gaat toch wel wat ver. Dan houden we ons zelf liever voor het lapje en draperen het boetekleed graag om een voorbijkomende bankier die z`n centjes aan het tellen is.

In Zweden lijken ze het hoofd iets koeler te kunnen houden. Daar realiseert de minister van financiën zich dat hebzucht niet te reguleren is en het nou eenmaal onderdeel uitmaakt van de menselijke natuur. Vooralsnog is de klant ziek en kijkt hij vermanend naar het pakje sigaretten.